20 กุมภาพันธ์ 2557

โครโมโซม (chromosome) คืออะไร



โครโมโซม (chromosome) คืออะไร

        โครโมโซมคือสารพันธุกรรมในร่างกายของมนุษย์ เป็นตัวกำหนดลักษณะต่างๆเช่น สีตา สีผม ความสูง และควบคุม การทำงาน ของร่างกาย โครโมโซมจะอยู่ในเซลล์ทุกเซลล์ในร่างกาย ในคนปกติทั่วไป แต่ละเซลล์จะมีจำนวนโครโมโซม อยู่ทั้ง หมด 23 คู่ หรือ 46 แท่ง โดยครึ่งหนึ่งคือ 23 แท่งเราจะได้รับมาจากพ่อและอีก 23 แท่งจะได้มาจากแม่ และเราสามารถ ถ่ายทอดโครโมโซมครึ่งหนึ่งไปให้ลูกของเราได้เช่นกัน ด้วยเหตุนี้ เราจึงมีลักษณะเหมือนพ่อและแม่ ส่วนลูกของเรา ก็จะ มีลักษณะเหมือนเราและคู่ครองของเรานั่นเอง



        ดังที่กล่าวมาแล้ว คนปกติจะมีโครโมโซมอยู่ 46 แท่งในเซลล์ทุกเซลล์ จึงจะทำให้ร่างกายทำหน้าที่ได้ปกติ หากมีการเกินมาหรือขาดหายไปของโครโมโซมหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของโครโมโซม จะมีผลให้ร่างกายเกิดความผิดปกติ และเกิดความพิการได้ยกตัวอย่างเช่น ในกรณีที่มีโครโมโซมที่ 21 เกินมาหนึ่งแท่ง จะทำให้เกิดกลุ่มอาการผิด ปกติ ที่เรียกว่ากลุ่มอาการดาวน์ (Down Syndrome) ซึ่งผู้ที่มีลักษณะเช่นนี้จะมีพัฒนาการช้า และอาจมีความผิดปกติของ อวัยวะ อื่นๆร่วมด้วยเช่น หัวใจผิดปกติเป็นต้น
        ดีเอ็นเอ (DNA) คืออะไร เมื่อเรานำโครโมโซมแต่ละแท่ง มาขยายขนาดดูจะพบว่า แท่ง โครโมโซม แต่ละแท่งนั้น เกิดจาก สายใยดีเอ็นเอ ที่ ขด ตัวเบียดกันแน่น จนกลายเป็นแท่งนั่นเอง บาง ส่วนของเส้นใยดีเอ็นเอมีหน้าที่เป็นตัว กำหนด ระหัส พันธุกรรมเพื่อควบคุมการ เจริญ เติบโต และ พัฒนาการของ ร่าง กาย มนุษย์ กล่าวคือ ดีเอ็นเอ ก็คือส่วนประกอบ สำคัญ ของ โครโมโซมนั่นเอง 



รูปแสดงให้เห็นว่า แท่งโครโมโซมหนึ่งแท่งนั้น ประกอบด้วยสายดีเอ็นเอ (DNA)







มาขดตัวอัดกันแน่นเป็นแท่งขึ้นมา
        เนื่องจากโครโมโซมเกิดจากสายใยดีเอ็นเอที่ขดตัวอัดกันแน่นเป็นแท่งดังที่ได้กล่าวมาแล้ว หากส่วนที่เป็น ตัวกำหนดรหัสพันธุกรรมบนสายดีเอ็นเอมีความผิดปกติ เราจะไม่สามารถตรวจ ได้โดย ใช้ กล้อง จุลทรรศน์เหมือน ดัง การตรวจหาความผิดปกตของโครโมโซม เพราะความผิดปกติของสายใยดีเอ็นเอ นั้นมีขนาดเล็กมาก ไม่ สามารถมองเห็นได้จากกล้องจุลทรรศน์ ดังนั้น จำเป็นที่จะต้องใช้เทคนิคพิเศษทางอณูพันธุศาสตร์เป็นตัวตรวจเท่านั้น
        เมื่อเรานำโครโมโซมแต่ละแท่งมาขยายขนาดดูจะพบว่า แท่งโครโมโซมแต่ละแท่งนั้นเกิดจากสายใยดีเอ็นเอที่ขดตัวเบียดกันแน่นจนกลายเป็นแท่งนั่นเอง บางส่วน ของเส้นใยดีเอ็นเอมีหน้าที่เป็นตัวกำหนดรหัสพันธุกรรมเพื่อควบคุมการเจริญเติบโตและพัฒนาการของร่างกายมนุษย์ กล่าวคือ ดีเอ็นเอก็คือส่วนประกอบ สำคัญ ของ โครโมโซมนั่นเอง







แสดงโครโมโซมที่พบในผู้หญิงปกติ (23 คู่)


  
 
 



ห้องปฏิบัติการสามารถตรวจหาความผิดปกติของโครโมโซมได้ โดยการนำเซลล์จากร่างกายมนุษย์มาเพาะเลี้ยงและ ตรวจสอบจำนวนและรูปร่างของโครโมโซมโดยกล้องจุลทรรศน์ เซลล์ที่นำมาเพาะเลี้ยง เพื่อตรวจโครโมโซมได้นั้นอาจเป็นเซลล์เม็ดเลือดขาว เซลล์ผิวหนังเซลล์น้ำคร่ำ หรือเซลล์ชนิดอื่นๆก็ได้
                                                           





แสดงโครโมโซมที่ตรวจพบในผู้ป่วยกลุ่มอาการ ดาวน์ เห็นได้ว่า ผู้ป่วยมีโครโมโซมตัว ที่ 21 เกินมาหนึ่งแท่ง (ตามลูกศร)







ที่มา  หน่วยมนุษยพันธุศาสตร์ ภาควิชาพยาธิวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์





0 ความคิดเห็น:

รู้จักพวกเรา

แจก แบบฝึกคณิตศาสตร์ แบบทดสอบ แบ่งปัน สำหรับเพื่อน วัยเด็ก

เด็ก ๆ น่ารัก 3 พี่น้อง
From January 2, 2013

ค้นหา เนื้อหาใน Web นี้

บทความที่ได้รับความนิยม

จำนวนการดูหน้าเว็บรวม

Labels